23 december 2024
Vrede! Hoezo in deze tijd?
Lieve lezers,
Het lijkt mij nog nooit zo moeilijk geweest als dit jaar om een kerstboodschap te schrijven. Terwijl velen tijdens deze kerstperiode hun hart klaar maken voor warmte, licht, harmonie en vrede, wordt intussen oorlog gevoerd en vooral oorlogstaal gesproken. Hoe tegenstrijdig kan het zijn!
Ik begin alvast met een verhaal:
‘Er was eens een wetenschapper die op zijn werkkamer bezig was met een project om de wereld te verbeteren. Zijn bureau lag vol met rapporten en wetenschappelijke tijdschriften en boeken.
Maar zijn dochtertje wilde graag met hem spelen en kwam hem telkens storen bij zijn gewichtige bezigheden.
Toen de econoom het zat was scheurde hij een wereldkaart uit een tijdschrift dat op zijn bureau lag.
Hij nam een schaar en toverde de wereldkaart om tot een legpuzzel.
Die gaf hij aan zijn dochter met de opdracht om de wereld ‘in orde te brengen’.
Tot zijn verbazing was zijn dochter, die de kaart van de wereld nog helemaal niet kende, al binnen vijf minuten klaar.
‘Hoe heb je dat voor elkaar gekregen?’ vroeg haar vader.
‘Dat was gemakkelijk,’ zei het meisje. ‘Ik had gezien dat op de achterkant van de wereldkaart een foto van een mens stond. Ik heb alle stukjes omgedraaid en eerst de mens in orde gebracht. En toen ik alles daarna weer omdraaide zag ik dat de wereld ook in orde was’.
Het verhaal klinkt geruststellend: als we onszelf in orde brengen, dan komt het goed met de wereld. Als je in vrede met jezelf leeft, dan verspreid je vrede. Als je je daarentegen laat leiden door je schaduwkanten of je er niet bewust van bent dan verspreid jezelf schaduw, onwetendheid en duisternis. Daarom dat zelfkennis, bewustzijn van wie je bent, met integratie van je schaduwkant, zo belangrijk is.
Maar vrede met jezelf is niet alleen een individuele zaak. Je wordt als mens voortdurend beïnvloed door je omgeving en door de mensen waarmee je je verbindt. En daar kan het schoentje wringen.
Het boek van Rutger Bregman: ‘De meeste mensen deugen’ was de voorbije jaren een bestseller.
Bregman toont aan dat constructief samen leven geen onhaalbaar sprookje is. Hij voert bewijzen aan dat mensen van nature willen samenwerken en verlangen naar het goede voor iedereen. Ik geloof dat ook. En dat geloof is een leidraad binnen La Verna: zie het goede in mensen, maak het wakker, geef het voeding. Duisternis wordt niet met duisternis bestreden, maar wel met licht. Strijd wordt niet met strijd bestreden, maar wel met begrip en mededogen.
Maar de titel van het boek ‘de MEESTE mensen deugen’ impliceert ook dat sommige mensen niet deugen. En daar worden we in deze tijd hard mee geconfronteerd. Het lijkt alsof ze meer dan ooit macht krijgen. Bij een aantal wereldleiders zit narcisme of psychopathie als het ware in hun DNA. Ze stellen zichzelf centraal, maken anderen ondergeschikt en vernederen ze. Ze handelen vanuit macht en krijgen energie van strijd. Angst aanjagen en zichzelf als slachtoffer voordoen als er weerstand komt, horen er ook vaak bij.
Niet alleen op wereldvlak, ook in de persoonlijke levenssfeer zijn er mensen die te maken krijgen met destructieve relaties. Gelukkig wordt dit meer en meer bespreekbaar. Velen zoeken bij coaches of therapeuten, in boeken of in het delen van ervaringen naar meer inzicht in de relationele dynamiek waarin ze zijn beland. Er gaat vaak een lange en pijnlijke weg vooraf vooraleer iemand de beslissing neemt om (meer) afstand te nemen van hun partner, werkgever, vriend(in). Deze afstand is nodig om zichzelf te bevrijden en vanuit hun licht en liefde te kunnen leven. Velen hebben immers zoveel energie in verbinding gestoken dat ze nauwelijks aan zichzelf zijn toegekomen.
Het gaat er niet om te oordelen over de mensen die destructief met anderen omgaan. Bij sommigen zit het als het ware in hun persoonlijkheidsstructuur dat ze zichzelf centraal stellen en verdedigen. Handelen vanuit empathie en verbinding lukt hen niet. Gelijkwaardig communiceren is zeer moeilijk, soms onmogelijk. Maar het gaat er wel om ze niet langer macht te geven.
We komen zowel maatschappelijk als persoonlijk oog in oog te staan met het kwaad, met krachten die ons vaak verhinderen te leven vanuit onze liefdevolle natuur. Ons hiertoe verhouden gaat vaak gepaard met een diepgaande zoektocht.
Daarom maak ik graag een kanttekening met de op zich mooie kerstboodschap ‘Vrede aan alle mensen van goede wil’. Deze boodschap wou vaak zeggen dat je je ogen voor het kwade moet sluiten en moest leren vergeven. Dat je moest proberen de ander te begrijpen, je pijn en lijden te dragen en je lot te aanvaarden. Dit heeft tot ‘toegedekte potjes’ en een zwijgcultuur geleid.
Die tijd is aan het veranderen. Het is er een van open-baring. Het duistere, het kwade mag en moet benoemd worden. Het is de enige manier om in het licht te komen.
We hebben de voorbije weken meegemaakt hoe wreed het Assad-regime tewerk is gegaan. Zoveel ondergrondse (ook letterlijk) gruwel komt boven, komt in het licht. En al zullen de Syriêrs nu misschien in de chaos terechtkomen, liever dat dan onderwerping aan de duistere kwade krachten van een dictator.
We hebben de voorbije tijd ook gezien hoe Gisèle Pélicot ervoor gekozen heeft om niet te kiezen voor schaamte en zich wegsteken, maar wel voor openbaarheid en openheid. Zo is ze kunnen opstaan, in waardigheid gegroeid en draagt ze bij in meer bewustzijn.
Er zijn vele hoopvolle tekenen. Mensen staan op en komen in hun kracht. Voor vrede ijveren vergt moed. Je moet vaak doorheen een zwaar en pijnlijk proces. Het vraagt een grote prijs. De beloning is dat je de weg naar vrede en liefde in je hart gaat.
Het is pas als we het kwade onder ogen zien en doorvoelen dat transformatie naar licht mogelijk is.
We weten niet wat de komende jaren ons zullen brengen. Het kan zijn dat destructieve ongelijkwaardige krachten nog veld winnen. Maar het kan ook anders evolueren. Het is belangrijk dat we de constructieve krachten bundelen, dat we inzichten delen, dat we onmenselijk leiderschap ontmaskeren, dat we onze waardigheid beschermen en verdedigen.
Vele mensen zijn hiermee bezig. Er zijn veel lichtbrengers, mensen die vanuit waarachtigheid en liefde leven. Dit veld vormt een grote kracht die heel wat in beweging kan brengen.
Kijken we maar naar wat in Syrië is gebeurd. In een over-ingelichte en geïnformeerde samenleving heeft niemand het zien aankomen dat het regime in zo’n luttele tijd zou afgebroken worden.
Zo ook mogen we erop vertrouwen en erin geloven dat, indien voldoende mensen, vrede en waardigheid in zich dragen, er plots een kanteling kan komen.
Ik wens elk van jullie een zalige kersttijd toe en een gezegend Nieuw Jaar. Kristin Vanschoubroek en het La Verna team.