Lieve lezers,

De voorbije maanden stond het klimaat in de volle aandacht. Vooral jongeren namen het voortouw en komen op voor een wereld met toe-komst. Met het Zweedse meisje Greta Thunberg in het centrum en ‘als gezicht’ kan de beweging uitdeinen en groeien. Ikzelf wordt telkens opnieuw geraakt door haar toespraken. Zonder franje en zonder schroom zegt ze waar het op staat.

Ik denk dat het waar is dat onze toekomst op het spel staat. Ik weet zelfs niet of de aarde, of liever het leven op de aarde, op termijn kan gered worden. Het zou kunnen dat er een ‘point of no-return’ aankomt. Dat de aarde het leven zoals het zich ontwikkeld heeft en met een alsmaar groeiende bevolking, niet langer aankan. Alles komt en gaat. Op een bepaald moment is er leven gekomen op aarde en wie weet, komt er ook, ooit, een einde aan.
En zal de natuur zich op die manier herstellen…

Wat de mensheid in het algemeen, en een mens in het bijzonder, in dit evolutionair proces kan doen, is beperkt, maar moet gedaan worden. Je inzetten voor het leven op aarde is gehoor geven aan een verlangen naar een rechtvaardig leven voor iedereen. En dan komt het er niet op aan dat je het doel bereikt maar wel dat je je ingebed voelt in een wereld van menswaardigheid.
Daarenboven is je inzetten voor het leven op aarde van betekenis voor jezelf. Immers ook wij zijn natuur. Ons lichaam is ‘van stof en as’. Er is weinig verschil tussen de aarde en onszelf. De aarde is uit-geput, ze kreunt onder de last. Zo ook lijden veel mensen aan een burn-out. De planeet raakt opgebrand, veel mensen ook. Zowel voor de planeet als voor de mens is verlangzamen, versoberen, ver-stillen de enige manier om te herstellen, om opnieuw in verbinding te komen met de natuur en je natuur, met het wezenlijke en met je wezen.

Wie lijdt aan een burn-out moet rusten. In die periode van rust kan gevoeld worden wat nodig is om je weg verder te gaan. Vaak is het onmogelijk om het werkritme van vroeger terug op te nemen. Soms moet een ander werk worden gezocht: één dat meer in verbinding staat met wie je bent. Eén waarin je niet langer vervreemdt van je lichaam en je kan luisteren naar de signalen die het lichaam geeft. Eén waarin je minder op te toppen van je tenen moet staan. Op de toppen van je tenen staan leidt naar hardheid voor jezelf en je omgeving.

De aarde is ook een lichaam. We moeten ze geven wat ze nodig heeft. Ze niet langer uitputten. Ze rust gunnen. Na het agrarische tijdperk waar mensen meeleefden met de seizoenen zijn we door de industrialisering stilaan losgekoppeld geraakt van ‘de natuur der dingen’. De industrialisering was aantrekkelijk. De creativiteit van de mens kreeg een boost. Mogelijkheden gingen open. Zo kunnen we bv. in een recordtempo vliegen van het ene continent naar het andere. Op hoe korte tijd is dit gerealiseerd! Velen van de generatie van onze grootouders zijn niet eens tot aan zee geweest… Ook de digitalisering heeft ongekende mogelijkheden geopend. Kennis moest niet meer met geduld worden opgeslagen in het geheugen, maar is steeds tot onze beschikking. We kunnen ons nog nauwelijks een leven voorstellen zonder internet. Het brein kende een ongelooflijke uitbreiding. De ratio werd de God.

Ook persoonlijk werd ‘groei’ het motto: persoonlijke ontwikkeling, verruiming van bewustzijn, de oneindige mogelijkheden van je potentieel,… De groei leek wel oneindig. Individualisering ten top. De mens centraal. Nederigheid en bescheidenheid waren niet langer deugden.

We komen nu aan een grens. De vooruitgangsideologie met het ermee gepaard gaande rationele denken is aan een keerpunt gekomen. Een ecologische kijk, die tegelijk sociaal en spiritueel is, wint aan belang: de samenhang, de verbondenheid van allen met allen en alles met alles. De mystieke dimensie van het bestaan.
Om hiermee in verbinding te komen is het belangrijk om je gevoelens en je beleving ernstig te nemen. Je kan niet in contact komen met deze dimensie vanuit je ratio. De beleving is de motor tot verandering. En dat speelt zich af zowel in het kleine als in het grote.

Een moeder vertelde dat haar zoon haar verweet dat ze nooit bij hem had stilgestaan, dat ze nooit had gepeild naar zijn gevoelens. Hij klaagde erover dat er geen echte verbinding is hun gezin, dat ze niet echt weten wat er in elkaar omgaat. De moeder was er het hart van in. Ze had zich in het gesprek verdedigd. Had ze zich niet altijd zo ingezet voor haar groot gezin en het beste voor gehad?
Het was pas na het gesprek dat ze besefte ze dat ze een kans kreeg om echt te luisteren naar haar zoon. Hoe voelde hij zich? Hoe had hij zijn opvoeding ervaren? En wat waren de sporen ervan in zijn huidige leven? Maar zou ze het wel kunnen? Ze was niet gewoon om over diepere gevoelens te praten.
Onder het verwijt van de zoon voelde ze zijn verlangen om door haar gezien te worden. Zijn verwijt hield ook een oproep in om een andere sfeer te creëren in de familie: één waarin bekommernis om elkaar en verbondenheid met elkaar belangrijk zijn.
Ze voelde dat blijven steken in het oude patroon en zichzelf verdedigen niet werkte en de relatie niet zou herstellen. Ze wou een stap zetten en een keuze maken voor liefde en begrip. Pas zo zou er verbondenheid kunnen komen. Om hiertoe te komen zou ze haar eigen referentiekader moeten herzien.
Dit neemt niet weg dat ze tegelijk ook oog en oor moet hebben voor haar pijn. Zij heeft geleefd en haar kinderen opgevoed in haar tijdsbestek met de erbij horende waarden. Haar treft geen ‘schuld’. Vanuit het begrip voor zichzelf, kan ze haar zelfverdedigingsreactie op-geven en zich openen voor haar zoon.

Zo ook zal het gebeuren met onze aarde. Net zoals de zoon geeft Greta Thunberg de schuld aan de oudere generatie. Als we ons blijven verdedigen en reageren vanuit onze referentiekaders, onze behoudsgezindheid en onze ‘verworven rechten’, dan missen we een kans. In haar oproep zit een verlangen naar herstel en naar wereldverbondenheid. Haar oproep is zowel ecologisch als sociaal. Het is aan ons die te begrijpen.

Dit neemt niet weg dat we ons niet hoeven te culpabiliseren. Het is niet vanuit schuld dat we moeten handelen, eerder vanuit de vrijheid om te kiezen voor datgene dat bijdraagt aan heil van de wereld en dus ook aan ons eigen heil. We kunnen ons ontdoen van door de consumptiemaatschappij aangeprate en zelfs opgedrongen behoeftes, en zo meer vrijheid en vreugde creëren.

De aarde is als een moeder voor ons.
Wat wij haar aandoen, ze accepteert alles.
Daarom horen wij onszelf te matigen.

Dalai Lama

Als we de aarde en onszelf graag zien, dan gaan we vanuit die liefde vanzelf voor haar en voor elkaar willen zorgen. Liefde blijft de enige kracht die echt geneest. Om voeling met die liefde te krijgen zijn respect en ruimte voor jezelf en voor je eigen beleving cruciaal. En dat vraagt verlangzaming en verstilling.
Ook in La Verna ontsnappen we niet aan die evolutie. Daar waar we tijdens de voorbije herfst nog uitkeken naar iemand die de dagelijkse leiding op zich zou nemen, zodat we de huidige werking zouden kunnen verderzetten en zelfs doen groeien, heeft het transitieproces van de voorbije maanden duidelijk gemaakt dat we toe zijn aan verlangzaming en innerlijke rust. We streven niet langer om alles te behouden, maar kijken eerder hoe we ons kunnen organiseren op een manier die ontspannen is voor iedereen die La Verna mee draagt.

Zoals je zal kunnen lezen in dit tijdschrift wordt vanaf nu om de twee maanden een cirkel van verbondenheid georganiseerd, en niet langer maandelijks. Ook de wandelingen en de filmavonden zijn weggevallen. Langs de ene kant is dit jammer, langs de andere kant geeft het ontspanning en deze ontspanning stimuleert het gevoel van dankbaarheid om onze beweging.

Volgende week vieren we ons 15 jaar bestaan. En op Pasen vieren we 15 jaar cirkels van verbondenheid (we startten de vieringen op Pasen 2004). Terugblikkend op de voorbije tijd kan ik zeggen dat er hard is gewerkt in en voor La Verna. Het is geen gemakkelijke weg geweest.

Maar zoals je ook kan lezen in de getuigenis van Adinda kiest de ziel niet altijd een
weg van luxe en gemak, maar volgt ze vaak een moeizaam, grillig pad. De komende weken gaan we dit pad vieren én eren, en de rijkdom ervan in het licht van ons hart zetten.

Aan jou, lieve lezer, wens ik tijd en ruimte om te voelen wat belangrijk is voor jou, wat je verlangens zijn, waar je deugd van hebt, wat je verrijkt. En dat je kan voelen wat je niet meer nodig hebt en kan loslaten, zodat er ruimte komt voor de weg van je ziel.
Kristin Vanschoubroek
Voorzitter vzw La Verna
Reacties zijn welkom op kristin@laverna.be