Beste vrienden,

Eind september, begin oktober verschenen enkele artikels in de kranten De Standaard en De Morgen over de toename van psychische problemen.

We konden lezen: ‘In vergelijking met vorige enquêtes valt vooral de sterke stijging van psychische en emotionele problemen op. Een derde van de bevolking geeft psychische problemen aan: ze zijn gestresseerd, gespannen, verdrietig, gedeprimeerd of kunnen niet slapen vanwege de zorgen. Een op de tien mensen kampt met angststoornissen. Een op de vijf vrouwen gebruikt slaap- en kalmeringsmiddelen of antidepressiva. Vooral bij jonge vrouwen zijn de cijfers verontrustend.’

Het is goed dat er in de media aandacht is voor psychische problemen. Het wordt tijd dat ze ernstig worden genomen. Maar zijn de vele psychische problemen geen gevolg van het feit dat er zo weinig wordt stilgestaan bij de gewone vragen van het leven? Als er geen of onvoldoende aandacht wordt gegeven aan de gewone, echte vragen van het leven, dan komen mensen in de problemen. Hoe verademend, zelfs genezend is het als we op verhaal kunnen komen bij iemand die de moeite doet om echt te luisteren en die ons begrijpt…

Misschien drong de nood aan aandacht zich enkele decennia geleden minder op. We leefden in een cultuur waarin het geloof zijn plaats had en de mensen hun lot beter aanvaardden. Er waren andere katten te geselen dan stil te staan bij je gevoelens en je psychisch welzijn. Verdriet, tegenslag en hopeloosheid hoorden bij het leven. De tragiek van het leven had zijn plaats zonder dat er moest stilgestaan worden bij ieders individuele beleving ervan.

Nu is dat anders. We willen aandacht voor onze persoonlijke ervaring. Als we ons kwetsbaar of onzeker voelen of als we met onze emoties geen weg weten, dan is het belangrijk dat er iemand is bij wie we ons mogen uiten, iemand die echt naar ons luistert. Als kwetsbaarheid daarentegen niet wordt begrepen maar wordt bestreden door onszelf of door onze omgeving, dan keert ze zich tegen ons. En precies daar zit het probleem.

Vaak krijgen mensen die een time-out kennen door ziekte, depressie of burn-out eindelijk de kans om stil te staan bij de vragen van het leven, de ‘trage vragen’ (een term van Eddy Van Tilt), de vragen die tijd nodig hebben en beschouwing. Alleen zo krijgen ze weer voeling met wat ze nodig hebben.

Dit proces is al lang bezig. Ik herinner mij dat ik in de periode dat ik als moeder van jonge kinderen niet buitenshuis werkte soms te horen kreeg van vroegere medestudenten: “En Kris, doe jij nog altijd niets?” Ik ervaarde nochtans hoe gevuld mijn dagen waren met de zorg en de aandacht voor mijn gezin en voor mijn omgeving. Ik had het gevoel dat ik het niet zou aankunnen om daar bovenop een baan te hebben. De opmerkingen van anderen maakten mij onzeker. Maar als ik diep afdaalde in mijzelf, dan voelde ik hoe belangrijk het was dat ik aanwezig kon zijn bij mijn kinderen, bij mijn man, bij mezelf, bij het leven.
Er was ook ruimte om bij anderen, buiten mijn gezin, aanwezig te zijn, om gratuite aandacht te schenken en te reflecteren over de dingen van het leven. Over verwachtingen en verlangens bijvoorbeeld, hoe die konden worden ingevuld en hoe ik ermee kon omgaan als ze niet werden vervuld.
Ik ervaarde het als een rijkdom dat ik een basis kon leggen in mijzelf, een basis van waaruit ik het onderscheid kon maken tussen wat belangrijk is en minder belangrijk, tussen wat het ego dient en wat goed is voor de ziel, een basis waarop ik kon terugvallen, een innerlijk houvast.
In deze tijd is deze ruimte luxe geworden.

Je moet al bijna ziek zijn of uitvallen om ruimte te hebben voor de gewone vragen van het leven. Het is ook vaak zoeken om mensen te vinden die tijd hebben om naar jou te luisteren of met wie je kan reflecteren.
Ik merk dat een deel van mijn begeleidingswerk erin bestaat te luisteren. Mensen komen om aandacht te krijgen en respectvolle betrokkenheid te ervaren. Maar dit is niet enkel een taak voor professionals. Ieder van ons kan luisteren naar de zielenroerselen, de vragen, de pijn en de zorgen van anderen.
Het is een grote rijkdom als er mensen zijn die tijd maken om samen met jou stil te staan bij vragen als: waar droom ik van en waar verlang ik het meest naar in het diepste van mijn hart? Dit delen met elkaar activeert de innerlijke kracht en doet ons voelen waar het om gaat.
Zijn die mensen er niet, dan kunnen we ons erg eenzaam en verloren voelen en zelfs in paniek raken.

We zijn nu in de kerstperiode. Voor sommigen is dit een moeilijke tijd, want wanneer iedereen geacht wordt te feesten, kunnen eenzaamheid en kwetsbaarheid diep snijden.
Ik wens jullie allen verbondenheid toe met mensen aan wie je aandacht kan geven en van wie je aandacht kan ontvangen, zodat je de feestdagen kan doorbrengen op een zinvolle en hartverwarmende manier.

Voor het komende jaar 2015 wens ik je:
Maak tijd om vriendelijk te zijn, het is de weg naar geluk.
Maak tijd om te voelen, het is de weg naar je ware zelf.
Maak tijd om aandacht te geven, het is het grootste geschenk dat je kan geven.
Maak tijd om lief te hebben, het maakt je zacht.
Maak tijd om te danken, je toont ermee dat liefde de bron is.
Maak tijd om te bidden, het is een grote kracht.
Maak tijd…

Het La Verna-team wenst je een zalige Kerst en een inspirerend en vervullend 2015.

Kristin
December 2014